Madenciliğin daha az kaynak gerektiren bir alternatifi olarak tanımlanan staking, blok zincir ağının güvenliğini ve operasyonlarını desteklemek adına fonları bir kripto para cüzdanında belirli bir zaman ve ödül karşılığında kilitlemektir. Stake etmeye başlamadan önce, öncelikle hangi kripto paraların bu işleme uygun olduğunu öğrenmeniz gerekmektedir. Piyasada var olan her kripto para stake etmeye uygun olmayabilir.
Bu yazımızda sizlerle Proof of Stake (PoS) ve Proof of Work (PoW) hakkında bilinmesi gerekenleri detaylı olarak öğreneceğiz.
Stake, bir kripto para zincirinin operasyonlarını desteklemek için elinizde bulunan kripto para birimlerini belirli bir süre zarfında kilitleyip harcamadan veya transfer etmeden tutma işlemidir. Stake ettiğiniz yani kilitlediğini bu kripto para birimlerinden, kilitlediğiniz süre boyunca ödül olarak belirli oranlarda kripto para birimi kazanırsınız. Peki stake karşılığında neden kripto para kazanırsınız?
Stake karşılığında kripto para birimi kazanmanızın temel nedeni blok zincir sisteminin sizin stake ettiğiniz kripto paraları işlemler için kullanmasıdır. Sistem sizi elinizdeki kripto para birimlerinden fedakarlık ettiğiniz için ödüllendirmektedir. Stake, Proof of Stake mekanizması ile birlikle kripto dünyasına gelmiş bir kavramdır. Stake etmenin operasyonel süreçlere oldukça katkısı bulunmaktadır. Çok miktarda işlem gücünün boşa harcanmasının önüne geçerken kripto paraların dolaşımda olan miktarını sınırladığı için arz talep dengesi için de yararlı olmaktadır. Ayrıca stake edilen kripto para ne kadar fazla ise fiyatın düşme olasılığı da o kadar azdır.
İlginizi Çekebilir: Golden Cross ve Death Cross Nedir?
Proof of Stake Nedir?
Proof of Stake, 2012 yılında Sunny King ve Scott Nadal isimli blockchain geliştiricileri tarafından yayımlanan makalede açıklanan Proof of Work sistemine alternatif olarak üretilen bir konsensüs sistemidir. Proof of Work’ün aksine doğa dostu olarak onun sebep olduğu yüksek enerji tüketimini en az seviyeye indirgemeye odaklanmıştır.
Proof of Stake, kripto para madenciliğinin cüzdanda tutulan kripto para oranında yapılabilmesini sağlayan bir sistemdir. Alım satım işlemlerini işlemek ve bir blok zinciri üzerinde yeni bloklar oluşturmak için kullanılan kripto para birimi konsensüs mekanizmasıdır.
Proof Of Stake Nasıl Çalışır?
Proof of Stake kullanıcıları karmaşık bir matematik problemi çözmek ve yüksek enerji harcamak zorunda bırakmaz. Kullanıcılar PoS protokolünde yeni blokların zincire eklenmesinde görev almak istiyorlarsa kullandıkları kripto para biriminin ağına belli bir miktar kripto para birimini kilitlerler. Bu protokolde ağa kripto paralarını kitleyen ve yeni blokların onaylanmasında görev alacak olan kullanıcılara “Validator” yani “Onaylayıcı” adı verilir.
Proof of Stake protokolü ağa yeni bir blok eklenmeden önce kullanıcıların belirli bir şeyi riske ettiğini veya belirli bir iş gerçekleştirdiğini görmek ister. Bu protokolde kullanıcılar sisteme kilitledikleri kripto paraları riske ederler. Kilit altında olan varlıklar kullanıcının cüzdanından başka bir cüzdana transfer edilmez. Kullanıcı tarafından kilit kaldırılana kadar mevcut paralara transfer yasağı getirilir. Onaylayıcı konumunda yer alan kullanıcı kilidi istediği zaman kaldırabilir. Bu işlemin ardından kripto paraların üzerindeki transfer yasağı da kalkar.
İlginizi Çekebilir: Arbitraj Nedir? Arbitraj Nasıl Yapılır? Kripto Arbitraj Ne Anlama Gelir?
Proof of Stake Protokolünün Avantajları Nelerdir?
Doğa dostu olarak bilinen, PoW protokolüne göre oldukça az enerji harcayan Proof of Stake protokolünün ve pos coinlerin birçok avantajı bulunmaktadır.
- %51 saldırılarına karşı diğer sistemlere göre daha korunaklı olan Proof of Stake protokolünde %51 saldırısı gerçekleştirmek isteyen bir kullanıcı saldırı gerçekleştirmek istediği kripto para birimlerinin en az %51’ine sahip olmalıdır. Bu işlem oldukça pahalı olacağından kullanıcıların %51 saldırısını gerçekleştirmeleri neredeyse imkansız bir hal almaktadır.
- Doğa dostu olan Proof of Stake protokolünde yeni bloklar için harcanılan enerji miktarı oldukça azdır.
- Proof of Stake protokolüne katılmak PoW protokolüne katılmaya göre daha kolaydır. PoS protokolüne katılmak için sahip olmanız gereken tek şey daha önceden belirlenmiş miktar kadar kripto paraya sahip olmaktır.
- PoS protokolünde riskiz bir şekilde para kazanırsınız. Herhangi bir fiat para birimini bankaya koyup faiz beklediğinizi düşünün. Güvendiğiniz kripto para birimlerinin onaylayıcısı olarak sahip olduğunuz kripto para miktarını arttırabilirsiniz. Pek çok kripto para biriminin onaylayıcısı olmanız durumunda yüzdelik (%) bazında elde edeceğiniz yıllık gelir bellidir.
Proof of Stake Coinleri Nelerdir?
Proof of Work sistemi gibi yüksek enerji harcamak zorunda kalmayan, çevre dostu olan POS coinleri oldukça çeşitlidir. en bilinen örneklerini bu yazımızda sizler için derledik:
Cardano (ADA)
Pos coinler arasında en bilinenlerden biri olan Cardano yani ADA Coin, Charles Hoskinson tarafından 2015 yılında geliştirilen 2017 yılında ise başlatılan akıllı sözleşmeler için halka açık bir blockchain platformu çalıştırmayı amaçlayan bir kripto para birimi ağı ve açık kaynaklı bir projedir. Akademisyen ve mühendislerden oluşturulan bir ekip tarafından geliştirilip tasarlanan Cardano’nun kripto para birimi ADA Coin’dir.
Polkadot (DOT)
Robert Habermeier, Dr. Gavin Wood ve Peter Czaban’ın önderliğinde İsviçreli Web3 vakfı tarafından 2020 yılının Ağustos ayında yaratılan Polkadot, birden fazla blok zincirini tek bir ağa bağlayan yeni nesil bir dijital para birimidir. Polkadot protokolünün birbirine bağladığı blok zincir ağları sayesinde zincirler arasında veri transferi de yapılabilmektedir. Temel anlamda ölçeklenebilirlik ve yönetişim sorunlarına çözüm üretebilmek amacı ile ortaya çıkan Polkadot’un tokeni ise DOT isimli bir tokendir ve pos coinleri arasında yer almaktadır..
Polygon (MATIC)
Pos coinler listesinde yer alan Polygon 2017 yılında iki deneyimli blockchain uzmanı ve bir iş danışmanı tarafından Hindistan’da piyasaya sürüldü. Ethereum tabanlı bir platformdur. Ethereum ölçeklendirme ve altyapı geliştirme için ilk iyi yapılandırılmış, kullanımı kolay platform olan Polygon’un temel bileşeni, çoklu uygulama türleri oluşturmayı destekleyen modüler, esnek bir çerçeve olan Polygon SDK’dır.
NEAR Protocol (NEAR)
Alex Skidanov ve Illia Polosukhin tarafından kurulan Near Protocol Nightshade’ adını verdiği parçalama çözümü sayesinde diğer platformlarla rekabet etmeyi amaçlayan bir Proof of Stake (PoS) blok zinciridir. 2020 yılının Nisan ayında başlatılmıştır. Near Protocol’ün yerel tokeni NEAR’dır. NEAR, işlemlerin zincire kaydedilmesi ve veri saklama ücreti gibi süreçlerde kullanılmaktadır.
Cosmos (ATOM)
Birbirine bağlı blok zincir ağlarından meydana gelen bir ekosistem olan Cosmos (ATOM), blok zincir sektörünün en büyük problemi olan ölçeklenebilirlik ve enerji tüketimi konularına çözüm bulmak niçin geliştirilen bir pos coindir. Proof of Work konsensüs algoritmasını kullanan Cosmos protokolünün temelleri ağın geliştirilmesinde büyük bir yere sahip olan Tendermint’in kuruluş yılı olan 2014’e dayanmaktadır.
TRON (TRX)
Merkeziyestiz bir yapıya sahip olan kripto para birimi TRON (TRX), Justin Sun tarafından Singapur’da çıkarılmıştır. Eğlence sektörünü hedefleyen bir kripto para birimi olan ve pos coinler listesinde bulunan TRON, ağ üzerinde üretilen içeriklerin insanlara özgürce sunulmasını amaçlamaktadır. TRON hedefine ulaşabildiği takdirde dünya üzerindeki tüm içerik üreticileri TRON üzerinden içeriklerini paylaşabilecek, saklayabilecek ve üretebilecek. Merkezi yönetime bağlı olan içerik sitelerine karşı bir duruş sergileyen TRON, üreticilerin özgür ve kesintisiz ödeme alabilmelerini amaçlamaktadır.
