Lübnan’daki mali sıkıntılar devam ederken, halk giderek artan bir şekilde kripto para birimlerine bağımlı hale geliyor, birçok vatandaş hayatta kalmak için bitcoin (BTC) madenciliği yapıyor ve süregelen mali kriz sırasında yiyecek satın almak için tether (USDT) kullanıyor.
Ne olmuştu?
Lübnan’ın mevcut mali krizi 2019’da patlak verdi ve o zamandan beri, artan zorluklar ülke nüfusunun önemli bir bölümünü kriptoda çare aramaya zorladı. Ülkenin ilk para birimi olan Lübnan sterlini, 2019 yılının Ağustos ayından bu yana değerinin %95’inden fazlasını kaybetti ve asgari ücret, üç haneli enflasyon oranının üzerine, aylık 450 dolardan 17 dolara düştü.
Ülkenin başkenti Beyrut’un doğusunda bir köy olan Beit Mery’den itibari paradan kriptoya geçiş yapan yükselen bir profesyoneller sınıfının temsilcisi, 27 yaşındaki mimar Georgio Abou Gebrael, gelirinin %50’sinin serbest meslekten olduğunu söylüyor. Buradan kazandığı paranın ise %90’ını BTC olarak alıyor. Gebrael, yabancı müşterilerinden ödeme toplamak için uluslararası banka havalelerini kullanmanın, ABD dolarının bu tür hizmetlerle Lübnan lirasına çevrilmesinin ardından gelirinin önemli bir payından mahrum kalacağını söyledi.
“BTC olarak almasam değerin yaklaşık yarısını kaybederim işte bu yüzden bitcoin’e bakıyordum – yurt dışından ödeme almanın iyi bir yolu.”
İflas eden bir ülkede yaşamak, birçok Lübnanlının daha önce itibari para birimiyle gerçekleştirdikleri normal günlük görevleri yerine getirmek için kripto kullanmasını gerektiriyor. Bazıları yiyecek satın almak için USDT‘yi ABD doları ile değiştirmek için çevrimiçi toplantılar düzenlerken, bazıları kripto madenciliği ve ilgili faaliyetlerde bulunmak için 9-5 iş bulma umutlarını bırakıyor.
Gebrael’e göre “Bitcoin bize gerçekten umut verdi”. “Köyümde doğdum, hayatım boyunca burada yaşadım ve bitcoin burada kalmama yardımcı oldu.”
Henüz herhangi bir adım atılmadı
Ülkenin merkez bankası Banque du Liban Başkanı Riad Salameh’e göre, bankacılık sektörünün başarısızlığına rağmen, Lübnan 2020’de bankacılık sektörüne olan güveni yeniden sağlamak ve nakitsiz bir sisteme geçiş için dijital bir para birimi getirme planlarını açıkladı. Ancak o zamandan beri CBDC projesi başlatılmadı.
Fitch Solutions’ın Ağustos 2022’de yaptığı bir analiz, Lübnan ekonomisi için kasvetli bir görünüme işaret ederek, 2021’de %154,8 olan enflasyon seviyesinin bu yıl %178’e ulaşmasının beklendiğini ve bu oranın Lübnan’ı Sudan’dan sonra dünyanın ikinci en yüksek oranı yapacağını belirtti.