Ethereum ve Bitcoin arasındaki farkları anlayabilmemiz için öncelikle her iki para biriminin temel özelliklerini bilmemiz gerekir. CoinMarketCap verilerine göre piyasa değeri en yüksek iki kripto para birimi sırasıyla Bitcoin ve Ethereum’dur. Her iki kripto para birimi de çevrimiçi cüzdanlarda saklanabilen, merkeziyetsiz dijital varlıklardır. Herhangi bir yönetici veya merkez bankası tarafından düzenlenemeyen bu varlıklar Blockchain adı verilen dağıtılmış defter teknolojisini kullanırlar. Piyasa değeri ile en popüler iki kripto para birimi arasında benzerliklerinin yanı sıra birçok farklı nokta bulunmaktadır.
Blokzincir Nedir?
Ethereum ve Bitcoin arasındaki farklara değinmeden önce konunun daha iyi anlaşılmasını sağlayacak olan Blockchain ya da Blokzincir teknolojisinden bahsetmek gerekir. Bloklardan meydana gelen ve bir ağda yapılan işlemlerin kesintisiz olarak kaydedilmesini sağlayan Blokzincir, temelde bir kayıt defteridir. Bu kayıt defteri kriptografi kullanılarak oluşturulur ve açık bir defter olması nedeniyle son derece güvenlidir. Blokzincir üzerindeki her bir blok, yapılan işlemlerin verilerini, kendinden önce gelen bloğun kriptografik hash fonksiyonunu ve zaman damgasını kapsar. Diğer bir ifadeyle her bir blok kendinden önce gelen bloğun sağlamasını yaparak ve üzerine yeni işlem verileri ekleyerek zincire yeni bir unsur olarak dahil olur. Blokzincir teknolojisini özel kılan özelliklerden biri katılımcıların sahip olduğu haklardır. Blokzincir olarak adlandırılan bu kayıt defterinin bir kopyasına ağda bulunan her birey sahiptir. Yani, her katılımcı kayıt defterinde bulunan her işlemi görebilir. Blokzincir’in ayırt edici diğer bir özelliği ise sistemin merkezi olmayan dağıtık bir yapıda olmasıdır. Merkezi olmayan dağıtık yapı en basit şekilde, bir merkeze bağlı olunmaması anlamına gelir.
Bitcoin ve Ethereum Tarihine Küçük Bir Bakış
Herhangi bir merkez bankasına veya tek bir yöneticiye bağlı olmamasıyla da bilinen Bitcoin 2008 krizinin ardından Satoshi Nakamato adlı kişi ya da kişiler tarafından icat edilen kripto para birimidir. 2009 yılında halka açık ağ olarak kullanılmaya başlayan Bitcoin ilk başarılı kripto para olarak 1. nesil Blockchain olarak adlandırıldı. Kullanıcılar tarafından oldukça hızlı bir şekilde benimsenerek yükselişe geçen Bitcoin günümüzde piyasa değeri açısından en büyük kripto para birimidir. Bitcoin ağında gerçekleşen işlemleri takip etmek mümkün olsada işlemi gerçekleştiren kişinin kimliğine ulaşmak imkansızdır. Bitcoin Blockchain ağında onaylanan işlemlerin geri döndürülmesi mümkün değilken bu ağda gerçekleşen işlemler asla değiştirilemez. Herhangi bir düzenlemeye tabii tutulmayan varlığın değeri sıfır noktasından on binlerce dolara kadar yükselmiştir.
Ethereum, Blokzincir teknolojisi üzerinde özel bir yazılım kullanarak merkezi olmayan protokoller geliştirmeyi sağlayan bir sistem olarak tanımlanabilir. Dünyanın dört bir yanındaki bilgisayar ağlarına dağılmış bir ağ sistemini temsil eden Ethereum’un temeli olan merkezi olmayan özel yazılım protokolleri, tek bir Blokzincir ve aynı işletim sistemi üzerinde çok sayıda alt coinler yaratılmasına olanak tanır.
Ethereum’un ilk kez 30 Temmuz 2015 tarihinde ABD’deki bir Bitcoin konferansında tanıtılmıştır. Vitalik Buterin ve ekibi tarafından tanıtılan proje 2015 yılının Ağustos ayında başlatılmıştır. Ethereum’un en önemli özelliği akıllı sözleşmeler sistemi olmasıdır. Akıllı sözleşmeler sistemi, kullanıcıların komut dosyası yazmalarına imkan veren özel bir programlama dilini temsil eder. Yazılan bu komut dosyaları, diğer adıyla akıllı sözleşmeler, ağ sistemine dağıtılır ve istendiğinde Ethereum düğümlerine dahil olur.
Ethereum sistemi Ether olarak adlandırılan kripto para birimini de kapsamaktadır. Sistem sahipleri bilgi işlem kaynaklarına yüklenen maliyet karşılığında Ether alır ancak akıllı sözleşme / komut dosyası sayısının artması Ethereum sisteminin gücünü azaltmaktadır. Bu yönüyle benzeşseler de Ethereum’un Bitcoin’den önemli farkları bulunmaktadır.
Gelelim Bitcoin ve Ethereum’un arasındaki farklara. İki büyük kripto para arasındaki farklılıklar şu şekilde sıralanabilir:
- Bitcoin ve Ethereum sistemleri genel amaçları açısından farklılık gösterir. Bitcoin temelde merkezi bir otorite tarafından yönetilen ulusal para birimlerine bir alternatif olarak yaratılmıştır. Oysa Ethereum bundan farklı olarak kendi dijital para birimi (Ether) aracılığı ile programatik ve değişmez sözleşmeler içeren bir dijital platform olarak tasarlanmıştır. Yani Ether alternatif bir para sistemi kurmak temel amacıyla öne çıkmaz, merkezi olmayan çeşitli uygulamaların ve akıllı sözleşmelerin geliştirilmesini sağlayan bir platform olarak görev yapar.
- Ethereum‘da Blokzincir oluşturan her blok, yani kayıt defterini oluşturan her kayıt sayfası, Blokzincir’in bir kopyasını tutarak doğrulama işlemini gerçekleştirir. Bu sürece Ethereum madenciliği denilir. Dolayısıyla Ethereum sisteminde kullanılan Blokzincir ve Bitcoin Blokzinciri benzer şekilde çalışır. Ethereum’u farklılaştıran ise akıllı sözleşme mantığıdır. Madencilik yapanlar, akıllı sözleşme sonuçlarının ve her Ether işleminin geçerli olduğunu doğrulamak amacıyla kendi sistemlerinin işlemci güçlerini kullanır.
- Ethereum sisteminde bulunan programlanabilirlik özelliği Ethereum’un Bitcoin’e göre olanaklar açısından daha gelişmiş bir sisteme sahip olması anlamını taşır.
- Ethereum ve Bitcoin tarafından kullanılan doğrulama algoritmaları farklıdır. Bu nedenle Bitcoin madenciliği için geliştirilen donanımlar Ethereum madenciliği ile uyumsuzluk gösterir. Memory hard olarak sınıflandırılan Ethereum algoritması yüksek miktarda bellek kullanımı gerektirdiğinden Ethereum madenciliği için GPU madenciliği kullanılır.
- Ether ve Bitcoin arasındaki en temel farklılardan bir diğeri ise zincire blok ekleme süresidir. Bitcoin işlemlerinde Blokzincir’e bir blok ekleme süresi ortalama 10 dakika sürer. Bu süre Ethereum sisteminde ise 15 saniye olarak hesaplanır. Bu da Ether işlemlerinin daha hızlı bir şekilde teyit edileceği anlamına gelir. Diğer bir ifadeyle Ethereum sisteminde işlem onayları daha hızlı bir şekilde gerçekleşir ve daha fazla blok oluşturulur.
- Madencilik maliyetleri de farklılık olarak öne çıkar. Ethereum sisteminde madencilik maliyetleri işlemlerin karmaşıklığı, depolama gereksinimi ve bant genişliğine göre değişkenlik gösterirken, Bitcoin’de işlemler ve maliyetler blok boyutu ile sınırlı olur. Ethereum sisteminde bulunan herşeyin yeterli zaman, işlem gücü ve yeterli bilgi ile hesaplanabilmesi kabiliyeti, Bitcoin’de bulunmaz.
- Ethereum’da Bitcoin’de olduğu gibi madencilik yoluyla üretilecek toplam sınır bulunmaz. Örneğin Bitcoin’de üretilen toplam 21 milyona ulaşınca üretim durdurulacak. Bunun da etkisiyle madencilik yoluyla kazanılan Bitcoin miktarı her dört yılda bir yarıya indiriliyor. Ethereum’da ise bu şekilde bir sınırlama yok. Ethereum’da sınır Bitcoin’den farklı olarak yıllık olarak belirlenmiştir. Yıllık sınır ise 18 milyon. Ebedi değil yıllık sınır bulunması Ether’in alım satımlarda kullanılmasını kolaylaştırır.
- Bitcoin için kullanılan madencilik sistemi, bilgisayarınızın işlemci gücüne bağlıdır. Elinizdeki bilgisayarın işlemci gücü ne kadar yüksekse ya da elinizdeki sistem sayısı ne kadar fazlaysa madencilik yoluyla yaptığınız üretim miktarı da o kadar fazla olur. Bu ise kullanıcılar tarafından adaletsiz bir durum olarak nitelendirilir. Ethereum’da ise farklı olarak ekran kartlarıyla, ASIC olarak adlandırılan bir sistem kullanılır Bu da sistem üreticileri arasında bir denge oluşturmaya yardımcı olur.
- Mevcut duruma bakıldığında toplam üretim sınırı olması nedeniyle Bitcoin’in değeri çok yükselmiş durumda. Bu nedenle kimi zaman Bitcoin dijital para değil dijital altın olarak görülür. Ancak Ethereum genel olarak dijital bir para birimi olarak düşünülür.
CoinMarketCap verilerinden de anlaşılacağı üzere ilk iki sırayı diğer kripto para birimlerine kaptırmayan Ethereum ve Bitcoin benzerlikleri olduğu kadar birçok farklılığa da sahip iki kripto para birimidir. Kripto dünyasının piyasa değeri açısından en büyük iki kripto para birimi olan Bitcoin ve Ethereum kurumsal ve bireysel kullanıcılar tarafından gün geçtikçe daha çok benimsenmektedir. Gelecekte, günlük hayatta daha çok yer vereceğimiz kripto varlıklardan olan BTC ve ETH’nin değeri her geçen gün artış göstermektedir.
