Finansal piyasalarda sıklıkla karşılaştığımız boğa piyasası kavramı ingilizce bullish market olarak adlandırılıp piyasanın yönü hakkında bilgi vermektedir. Boğa piyasası teriminin kökeni boğaların her şeyi boynuzlarıyla aşağıdan yukarıya kaldırdıkları inancından gelmektedir. Piyasa yükseliş trendindeyken sıkça duyduğumuz boğa piyasası kavramı, talebin arza oranla daha büyük olduğu zamanlarda ve yatırımcıların alıma geçeceği dönemlerde kullanılmaktadır. Boğa piyasası başladı diyebilmemiz için ise ilgili piyasanın belirli bir dönem içerisinde teknik olarak en düşük seviyeden %20 yükseliş yaşaması gerekmektedir.
Boğa Piyasası Nasıl Oluşur?
Boğa piyasasının oluşumunu etkileyen üç önemli faktör vardır. Bunlar yüksek büyüme oranı, artan yatırımcı ve azalan işsizlik oranıdır.
Yüksek Büyüme Oranı: Hızla büyüme yaşayan bir ekonomide tüketim artış göstermeye başlar. Satışları artan şirketler, yaptıkları yatırımları ve kapasitelerini artırarak istihdam artışına da katkıda bulunurlar.Devamlılığı olan sürdürülebilir ekonomik büyümeler yatırımcıların iyimser beklenti içine girmesine neden olur. Bu durum onları daha fazla risk alarak yatırım yapmaya teşvik eder.
Artan Yatırımcı Güveni: Yatırımcıların varlık fiyatlarının yükseleceğine olan güveninin artması hisse senetleri veya diğer finansal varlıkların fiyatlarının yükselmesini sağlar.
Azalan İşsizlik Oranı: Azalan işsizlik oranı harcamaların artacağı anlamına gelirken, şirketlerin kar oranlarının yükseleceği yönündeki yatırımcı beklentisini de güçlendirir.
Boğa Piyasasında Nasıl Yatırım Yapılmalı?
Yapılan araştırmaların sonuçları tarihsel olarak boğa piyasalarının ayı piyasalaeına göre daha uzun olduğunu ortaya koymuştur. Ayı piyasaları ortalama bir buçuk yıl sürerken boğa piyasalarında bu süre dokuz yıla çıkmaktadır. Bu tespit boğa piyasasında yatırımcıların stratejilerini önemli ölçüde etkilemektedir.
Uzun Pozisyon Almak: Riskin ayı piyasasına göre göreceli olarak daha az, getiri oranının yüksek olduğu boğa piyasasında uzun pozisyon almak oldukça uygun bir harekettir.
Düşük Fiyatlı Varlıkları Almak: İlgili alanda varlıklar boğa piyasasındayken daha çok talep gören ve fiyatı aşırı yükselen varlıklar yerine, defter değerine göre piyasa fiyatı daha düşük kalan varlıklara yatırım yapmak getiriyi maksimize etmek için uygun bir seçenektir.
Uzun Vadeli Yatırım: Tarihe bakıldığı zaman uzun soluklu yaşanan boğa piyasalarında yatırımcılar günlük alım satımlarla kar sağlamak yerine daha uzun vadeli yatırım stratejileri geliştirerek yüksek kar sağlayacak varlıklara yönelebilirler.
Portföy Çeşitlendirmesi: Boğa piyasasının süreç olarak her ne kadar uzun sürdüğü bilinsede yatırımcıların risk toleranslarına ve sektörlere göre portföylerini çeşitlendirmeleri risklerini minimize edip karlarını maksimize etmek için oldukça uygun bir yöntemdir.
Boğa Piyasasının Aşamaları
1.Aşama-Toplama: Zarara uğrayan ve cesareti kırılan yatırımcıların satışını gerçekleştirdiği, değer oldukça düşük malların büyük yatırımcılar tarafından alınmaya başladığı aşamadır. Bu dönemde henüz belirgin bir yükseliş trendi mevcut değildir. Piyasaya ilgi hala zayıftır.
2.Aşama-Alım Dalgası: Toplama aşamasının ardından piyasada yaşanan iyileşme belirtilerinin net bir şekilde belli olmaya başladığı aşamadır. Bu aşamada küçük yatırımcılarda alım dalgasına dahil olarak işlem hacimleri artmaya başlar.
3.Aşama-Doygunluk: Bu aşamada piyasa belirli bir doygunluğa ulaşmıştır. Piyasada bulunan alıcı sayısı azalmaya başlamıştır. Bu dönem boğa piyasasının sonuna gelindiğinin işaretidir. Piyasa her an sert bir düşüş dalgasıyla karşı karşıya kalabilir.
Boğa Piyasası Örnekleri
2.Dünya Savaşı Sonrası: 2. Dünya savaşı sonrasında dünyanın iki süper gücünden biri olan ABD’de savaş sonrası yaşanan hızlı ekonomik büyüme sonucunda soğuk savaş yıllarına kadar devam eden boğa piyasası hüküm sürdü.
1987 Sonrası: 1987 yılında Kara Pazartesi olarak akıllarda yer eden çöküşün ardından 2000 yılında yaşanan dot.com balonu krizine kadar geçen sürede hızla gelişen ABD ekonomisi sayesinde uzun soluklu bir boğa piyasası hakim oldu.
En Uzun Süreli Boğa Piyasası: Konut krizinin tetiklediği ayı piyasasının ardından 2009 yılında en düşük seviyelerine gelen ABD hisse senedi endekslerinin ardından boğa piyasası kendini göstermeye başladı.
