Geçtiğimiz günlerde Suudi Arabistan, Kabe’ye sanal ziyareti mümkün kılan “Virtual Blackstone” adlı bir Metaverse girişimi başlattığını duyurmuştu.
Suud yetkililer, bu teknoloji girişimi ile, artık Hacerülesved taşını sanal gerçeklik gözlükleriyle ziyaret etmenin mümkün olacağını bildirdi. Bu haber, ilahiyatçı camiada tartışmalara yol açtı.
Kabe ve Mescid-i Nebevi İşleri Başkanı Şeyh Dr. Abdulrahman bin Abdulaziz al Saud’un sanal hac girişimi, Dijital Sergiler Genel İdaresi, Kraliyet Suudi Sergi ve Müze İşleri Ajansı tarafından temsil edilecek.
Hürriyet’in haberine göre; Arabistan’ın yeni projesi tartışmalara yol açtı. Bu girişimin gerçek hac yerine geçip geçmeyeceği konuşuldu. İlahiyatçılar, sanal bir hac görevinin mümkün olamayacağını, ancak isteyenlerin manevi duygularını tatmin edeceğini ve hacca gittiklerinde daha deneyimli olacaklarını söylediler.
İlahiyat Cephesinden Gelen Açıklamalar
Hac ve Umre Hizmetleri Genel Müdürü Remzi Bircan konuya ilişkin şu açıklamaları yaptı:
Metaverse hac diye bir şey yoktur, Suudi Arabistan’dan bununla alakalı herhangi bir metin yok. Kabe’yi metaverse ile ziyaret etmek mümkün ama ibadet sayılamaz.
29 Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Enst. Üyesi Hatice Boynukalın da “sanal hac” girişiminin bir ibadet değil, bir fırsat olarak görülmesi gerektiğini ifade ederek;
Sanal evrende yemek yediğinizde kendinizi tok hissetmiyorsanız, Metaverse’de hac ibadeti için sunulan imkanlar hacı olmanızı sağlamaz.
İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi öğretim üyesi Abdullah Tırabzon, sanal ile gerçeğin bir olmadığını, Kabe’nin sanal olarak ziyaret edilmesinin hacı yapmadığını ve umrenin yerine gelmeyeceğini ifade etti.
İlahiyatçı Prof. Dr. Hayri Kırbaşoğlu konuyla alakalı şu konuşmayı yaptı;
Haccın şartlarından biri de oraya gidebilmektir. Orada hac yapmak imkânsız hale gelirse, sorumlu sen olmazsın. Pandemi bittiği takdirde maddi durumu ve sağlık durumu iyi olan kişilerin gitmesi lazımdır. Sonra sorumlu olurlar. Bu uygulamaya gelirsek; duyguları tatmin edici ve heyecan verici olabilir. Dolayısıyla hacca gidemeyenler bu fırsattan yararlanarak sadece manevi duygularını tatmin ederler.
Doç. Emre Dorman, haccın, maddi durumu elverişli olmayan insanlar için bir zorunluluk olmadığını, insanların o yerleri en azından sanal ortamda bile ziyaret etmesinin iyi bir gelişme olduğunu ancak bu güzel uygulamanın haccın gerçekleşmesini sağlamayacağını dile getirdi.
