Finansal piyasalarda başarıya ulaşmanın sırrı teknik analiz stratejilerine hâkim olmak ve piyasa psikolojisine hâkim olmaya bağlıdır. Nitekim başarılı yatırımcılar yalnızca teknik analiz stratejilerini doğru şekilde uygulayan ve duygularını kontrol altında tutabilen kişilerdir. İkisinden birinin eksik olması durumunda uzun vadede başarıya ulaşmak pek mümkün değildir. Bu noktada kitaplar, finansal piyasalarda başarıya ulaşmak için önemli bir kaynak olarak da görülmektedir.
Nitekim teknik analiz, risk yönetimi ve psikoloji gibi pek çok konuda başarılı kişilerin fikirleri yatırımcılar ve traderlar için yol göstericidir. Örneğin teknik analizin en sık kullanılan indikatörlerinden biri olan Bollinger Bantları aynı zamanda indikatörün geliştiricisi tarafından yazılan bir kitabın da ismidir. Bu kitabı okuyarak indikatörü çok daha verimli ve kazançlı şekilde kullanmak mümkündür. Aynı şekilde Trend Takipçisi kitabı da piyasa trendlerine önem vermenin ve trendleri takip ederek kâr elde etmenin yollarını öğretir.
Bunun yanı sıra Borsa Sihirbazları ve benzeri kitaplar da yatırımcı psikolojisini güçlü tutmaya yardım eder. Yatırımcılar ve traderlar işlemler esnasında duygusal tepkilerini kontrol ederek daha sağlıklı kararlar alabilir. Tüm bunları en iyi şekilde uygulayabilmek 7 maddeden oluşan aşağıdaki listede 10 kitap önerdik. Bu kitaplar hem finansal piyasalara bakış açınızı değiştirecek hem de başarı yolundaki ilk adımı atmanızı sağlayacak.
- Teknik Analiz mi Dedin Hadi Canım Sen De! 1-2-3-4 Serisi – Ali Perşembe (İnceleme)
Usta borsacı olarak kabul edilen Ali Perşembe tarafından kaleme alınan bu seri, finansal piyasalarda karşılaşılabilecek potansiyel risklerden işlem stratejilerine kadar pek çok detayı ele alıyor. Yazımında kullanılan üslubun eğlenceli ve öğretici bir dile sahip olması ise okuyucuların işini kolaylaştırıyor. Teknik analiz öğrenmeye yeni başlayanların okuması tavsiye edilen bu seri 4 kitaptan oluşuyor.
İlk kitapla işin teorik kısmından bahsediliyor. Yatırımcıların ne tür davranışlar sergiledikleri ve finansal piyasalarda nasıl kazanç elde edilebileceğine değiniliyor. Bunun yanı sıra ilk kitap içerisinde kendi yatırımcılık ve traderlık geçmişinden de anekdotlar anlatan Perşembe, en sık yapılan hatalara yer veriyor. Sonrasında ise teknik analizin ne olduğu, hangi tür stratejilerin kullanıldığı ve temel kavramlarının neler olduğuna değiniyor.
İkinci kitapta teknik analizi pratik olarak ele alıyor. Grafiklerin nasıl yorumlandığına ilişkin farklı bakış açıları kazandırmak için örneklemler veriliyor. Ali Perşembe’nin Teknik Analiz mi Dedin Hadi Canım Sen De! serisinin ikinci kitabı günümüzde halen kullanılmaya devam edilen pek çok teknik analiz stratejisinin temellerin atıyor. Ali Perşembe’nin işleme giriş ve çıkış yaparken kullandığı tekniklerin yanı sıra trend kavramına da değiniliyor.
Üçüncü kitapta teknik analizin doğrudan içerisine girerek göstergeler ve formasyonlar hakkında bilgi veriliyor. Teknik analizde yön belirlemeyi sağlayan ve çoğunlukla işleme giriş-çıkış sinyalleri veren göstergeler sayesinde kazanç sağlamak mümkün. Fakat bunu doğru şekilde kullanabilmek de oldukça önemli. Ali Perşembe üçüncü kitapta tam da bunu yapmayı hedefliyor. Yalnızca formasyon ve göstergeler değil birçok teknik analiz aracı hakkında da püf noktalar veriliyor.
Dördüncü ve son kitapta ise teknik analizin pratik kullanımı ve stratejileri detaylı şekilde ele alınıyor. Formasyonların birlikte kullanımı ve risk yönetimi felsefesi gibi birçok konu serinin dördüncü kitabında bulunuyor. Bunun yanı sıra Ali Perşembe’nin kitap boyunca belirli aralıklarla belirttiği, işleme giriş-çıkış yaparken kendine sorduğu soruların sonuncusu da dördüncü kitap ile birlikte tamamlanıyor.
- Görsel Yatırımcı – John J. Murphy (İnceleme)
Görsel Yatırımcı, dünyaca ünlü teknik analist John Murphy tarafından kaleme alınmıştır. Kitap, yatırımcılara ve traderlara teknik analiz yöntemlerini ve felsefesini benimsetmeyi hedefler. Okuyucuların piyasa koşullarına adapte olmayı ve piyasa hareketlerini anlayarak yatırım fırsatlarını değerlendirebilecekleri çeşitli teknikleri içerir. Teknik analizin temelleriyle başlayan bu kitap; grafik biçimleri, trend çizgileri, hareketli ortalamalar, indikatörler, formasyonlar ve Fibonacci araçlarını detaylı şekilde ele alır.
John Murphy aynı zamanda okuyucularına görece detaylı bilgiler sunarak teorik olarak öğretilen konuları grafik üzerinde de göstermeyi tercih etmiştir. Görsel Yatırımcı aynı zamanda yatırımcıların market trendlerini ve döngülerini anlamalarını sağlayacak bakış açılarını da içerir. Okuyucular birbirinden farklı bakış açılarını aynı kitap içerisinde görecek ve kendilerine en uygun olanı seçebilecektir. Piyasa dinamiklerine hâkim olmak isteyen yatırımcı ve traderlar için idealdir. Yıllardır teknik analist ve yatırımcı olduğu bilinen John Murphy, tüm bilgi-birikimini Görsel Yatırımcı ile yayımladığını belirtmiştir. Görsel Yatırımcı teknik analizle uğraşan herkesin başucunda olması gereken kitaplardan birisidir.
- Bir Borsa Spekülatörünün Anıları – Edvin Leferve (İnceleme)
Edvin Leferve tarafından kaleme alınan Bir Borsa Spekülatörünün Anıları kitabı teknik analiz açısından herhangi bir detay içermiyor. Fakat bu kitap yatırımcıların finansal piyasalara nasıl bakması gerektiği ve ne gibi hatalardan ders çıkarmaları gerektiğini anlatıyor. Nitekim sektör içerisinde en az teknik analiz kadar payı olan işin psikolojik boyutunun da öğrenilmesi oldukça önemli. Bir Borsa Spekülatörünün Anıları kitabı ise okuyucularına tam da bunu vadediyor.
Finansal piyasaların ve borsanın iç yüzünü anlatan bu kitap 1925’lerin Wall Street dünyasında geçiyor. Kitap; tamamıyla gerçek bir hikâyeye dayanan, dönemin etkili ve renkli karakterlerinden olan Jesse Livermore’un hayatını konu alıyor. Livermore, tüm hayatını borsada spekülasyonlar yaratarak geçiren bir yatırımcıdır. Bu kitap da onun borsadaki yükseliş ve düşüşlerini, kazançları ve kayıplarını geniş bir perspektiften detaylıca aktarıyor.
Livermore, yatırıma başladıktan kısa süre sonra Wall Street dünyasının önemli aktörlerinden biri haline gelir ve büyük bir servete sahip olur. Fakat aldığı yüksek riskli işlemler ve ters giden spekülasyonları sonrasında defalarca kez iflasın eşiğine gelir. Kitapta Livermore’un kariyeri boyunca uyguladığı tüm stratejiler ve kararlara yer verilmiştir. Yatırımcılar ve traderlar bu kitabı okuyarak bir başkasının yaptığı hatalardan ders çıkarmayı öğrenmelidir.
Livermore’u ilk etapta başarılı yapan şey trendleri takip etmek, piyasayı okumak ve psikolojisini kontrol altında tutmaktı. Fakat ters giden spekülasyonları ve riskli işlemleri sebebiyle zaman zaman neredeyse tüm bakiyesini kaybetmenin eşiğine geldi. Yıllar içerisinde birkaç kez iflas dahi etti. Wall Street’in olağanüstü yükselişi, 1929 Büyük Buhran esnasında borsanın çöküşü gibi konular kitap içerisinde anlatılan olaylar arasında yer alıyor. Bu anlarda Livermore’un ne gibi işlemler aldığı ve ne gibi kararlar verdiğine ilişkin pek çok detaya yer verilmiştir.
Bir Borsa Spekülatörünün Anıları, finans dünyasına giriş yapmak isteyen kişilerin bakış açısını değiştirebilecek ve kaybetmeden kazanca geçmelerini sağlayabilecek bir kitap olarak görülmektedir. Yatırım dünyası içerisindeki risk faktörleri ve yönelimleri anlatan bu kitap okuyucular için uyarı niteliği de taşır. Finansal piyasalardan para kazanabilmek için doğru bir stratejiyle hareket edilmesi gerektiğine ve olumlu/olumsuz tüm duyguları kontrol altında tutmayı öğretir.
Bir Borsa Spekülatörünün Anıları aynı zamanda yatırımın yıllar içerisinde nasıl değişebileceğini ve yatırımcıların nasıl farlı stratejiler geliştirebileceklerini de anlatır. Hem finansal piyasalara yeni adım atanların hem de tecrübeli trader ve yatırımcıların okuması gereken faydalı bir kitaptır.
- Zengin Baba Yoksul Baba – Robert Kiyosaki (İnceleme)
Zengi Baba Yoksul Baba, Robert Kiyosaki tarafından yazılmış bir kitaptır. Pek çok kişiye göre finansal danışmanlık kategorisinde yer alır. Kitap, zengin olan babasının finansal tavsiyeleriyle büyüyen bir yazarı anlatır. Fakat hikâye örgüsü içerisinde yazarın yoksul babası da vardır ve iki babasını karşılaştırmalı şekilde ele alır. Her iki babanın da farklı finans yönetimi ve düşünceleri vardır. Bu kitap sayesinde finansal okuryazarlık kazanmak ve yatırımın farklı stillerine hâkim olmak mümkün olacaktır.
Kitapta yazarın zengin babası, finansal okuryazarlığı sayesinde yatırımlar yapar ve işletmeler kurar. Bu sayede zaman içerisinde servet yaratmıştır. Yoksul babası ise yalnızca maaşına dayanan bir gelir sistemine sahiptir. Farklı kişi ve kurumlara borçlanarak yaşamını sürdüren birinden ibarettir. Yazar, kitap boyunca okuyuculara finansal başarının sırrının yatırım yapmak ve pasif gelir yaratmak olduğunu belirtir. Finansal okuryazarlığa sahip olmayan kişiler tarafından okunması çoğunlukla bir aydınlanma yaratır.
Kiyosaki, kitap içerisinde yatırım yapmanın önemini doğru şekilde aktarabilmek adına basit örneklerle okuyucuların finansal geleceklerini planlamalarını sağlar. Bunun yanı sıra kitap içerisinde yazarın düşüncelerini doğrudan destekleyen ve doğruluğunu kanıtlayan pek çok finansal veriye de yer verilmiştir. Kitap içerisinde okuyuculara empoze edilmek istenen en önemli fikir, geleceği garanti altına almanın ve finansal özgürlüğe ulaşmanın tek yolunun yatırım yapmak olduğudur. Nitekim konuyla ilgili pek çok ilham verici hikâye de kitap içerisinde farklı karakterler tarafından okuyucuya kanıtlanmıştır.
Zengin Baba Yoksul Baba kitabında Kiyosaki; eğitim sisteminin finansal okuryazarlık için yetersiz olduğunu ve insanların finansal hedeflerine ulaşabilmelerinin tek yolunun kendi kendilerini eğitmeleri olduğunu ifade eder. Kitapta verilen bilgileri kullanarak finansal planlama konusunda iyi seviyelere gelmek ve kazançlı kararlar vermek mümkün olabilir. Kitap içerisinde aynı zamanda pasif gelir yaratmanın önemine de dikkat çekilmiştir.
Özetle Zengin Baba Yoksul Baba kitabı, kişisel finans yönetimi konusunda farklı bir perspektif sunan ve okuyucularının finansal özgürlüğü elde edebilmeleri için adımlar atmalarına yardımcı olan bir kaynaktır. Yazarın kişisel deneyimleri ve sunduğu basit örnekler sayesinde çok daha etkili bir dil kullanılmıştır.
- Bollinger Bantları – John Bollinger (İnceleme)
John Bollinger tarafından kaleme alınan Bollinger Bantları, teknik analizde kullanılan bir indikatör olan Bollinger Bantları hakkında bilgi verir. Bu indikatör doğrudan John Bollinger tarafından geliştirilmiştir. Bu sebeple geliştiricisinin yazdığı kitabı okumak, indikatörün tüm detaylarına ve stratejilerine hâkim olmayı sağlayacaktır. Nitekim Bollinger Bantları, teknik analizle kazanç sağlamak isteyen kişilerin sıkça kullanıldığı bir indikatördür. Bollinger Bantları kitabı dört farklı bölümden oluşur.
İlk bölümde Bollinger Bantları’nın nasıl oluşturulduğu ve temel mantığı anlatılmıştır. İndikatör, fiyat hareketinin standart sapmasını ölçerek belirli bir zaman dilimindeki fiyat hareketlerinin ne kadar değiştiğini hesaplar. Üst bant-orta bant-alt bant üçlüsünden oluşur. Alt ve üst bantlar hareketli ortalama eksi iki formülüyle hesaplanırken orta bantta yalnızca hareketli ortalama kullanılmıştır. Bu ve daha fazla teknik detay, kitabın ilk bölümünde okuyucuyla paylaşılır.
İkinci bölümde Bollinger Bantları’nın doğru ve yanlış kullanımları hakkında detaylı şekilde bilgi verilir. İndikatörün trend takibi için nasıl kullanılabileceğine değinilir. Bunun yanı sıra fiyatın güncel olarak Bollinger Bantları dışında olması durumunda ne yapılması gerektiği de aktarılmıştır. En önemlisi ise kitabın ikinci bölümünde Bollinger Bantları’nın diğer indikatörlerle nasıl eşzamanlı olarak kullanılacağına değinilmiştir. Bu ve bunun gibi pek çok konunun yer aldığı ikinci bölüm trader ve yatırımcılara pek çok şey katacaktır.
Üçüncü bölümde Bollinger Bantları’nın finansal piyasalarda nasıl kullanılabileceğine dair örneklere yer verilmiştir. Bu örnekler; hisse senetleri, döviz ve diğer finansal piyasalardan alınmıştır. Tek bir finansal marketin kullanılmamasının sebebininse Bollinger Bantları’nın tüm marketlerde çalıştığını kanıtlamak olduğu belirtilmiştir. Örnekler esnasında bantların nasıl kullanılabileceği, ne zaman alım-satım yapılması gerektiği ve risk yönetimiyle nasıl kullanılacağından bahsedilmiştir.
Dördüncü bölümde ise Bollinger Bantları’nın farklı piyasa koşullarında nasıl kullanılabileceğine değinilmiştir. Her finansal market kendi kondisyonlarına ve karakteristiğine sahip olduğu için birtakım detaylar içerebilir. Bu sebeple bantları finansal marketlere uygun şekilde optimize ederek kullanmak gerekir. Konu hakkındaki tüm detaylara kitabın dördüncü bölümünde yer veren John Bollinger, kitabı bantlar hakkında doğru bilinen yanlışları aktararak sonlandırır.
Kitapla birlikte ek olarak gelen A4 kâğıdında ise Bollinger Bantları’na ilişkin çeşitli kurallara yer verilmiştir. Bu sayede trader ve yatırımcılar kitap içerisindeki önemli kurallara ve bilgilere sahip olabilir. Nitekim gerektiğinde kitap içerisinden aramak yerine doğrudan kâğıttan bulunabileceği için oldukça büyük bir avantajdır.
- Warren Buffett Tarzı – Robert G. Hagstrom (İnceleme)
Robert Hagstrom tarafından yazılan Warren Buffett Tarzı kitabı, yatırım dünyasının en başarılı isimlerinden biri olarak kabul edilen Buffett’ın stratejilerini ve bakış açılarını anlatır. Kitap, Buffett’ın hayat hikâyesinden yatırım felsefelerine ve başarılarına kadar pek çok detayı sunar. İlk etapta Warren Buffett’ın yaşamının ilk dönemlerine odaklanarak başlayan bu kitap finansal piyasalarda işlem yapan okuyucuların vazgeçilmezidir.
Warren Buffett’ın hayatının erken dönemlerine odaklanan bu kitapta çocukluğundan ilk yatırım deneyimlerine ve ilk iş hayatı deneyimlerine kadar pek çok olaya yer verilmiştir. Sonrasında ise Buffett’ın yatırım felsefelerini anlatarak devam eden kitapta hisse senetlerini seçerken neye dikkat ettiğine dahi yer verilmiştir. Bunun yanı sıra Warren Buffett’ın yatırım kararlarına etki eden faktörler ve karar alma süreçleri gibi psikolojik konular da yer almaktadır.
Kitabın büyük oranda risk yönetimi felsefesi üzerinden ilerliyor olması ise trader ve yatırımcıların risk yönetimi felsefesine bağlı kalmalarını işaret eder. Nitekim Buffett’ın Büyük Resim adını verdiği stratejisine de değinilmiştir. Stratejinin nasıl kullanıldığı ve Buffett’ın bu stratejiyi kullanarak nasıl başarılı olduğu anlatılmıştır. Yatırım dünyasında kullanılan pek çok terim ve kavram da kitap içerisinde detaylıca açıklanarak okuyucuların anlamalarının kolaylaşması sağlanmıştır.
Aynı zamanda okuyuculara ilham vermesi amacıyla Buffett’ın hayatındaki kırılım anları ve önemli olaylar da aktarılmıştır. Warren Buffett Tarzı, başarılı yatırımcı Buffett’ın yatırım felsefesini anlatırken yatırımcılara yapmaları ve yapmamaları gerekenler hakkında da ipuçları vermektedir. Okuyucuların Buffett’ın stratejilerini detaylı şekilde anlayabilmeleri için pek çok örneğe de yer verilmiştir. Yatırım dünyasının en önemli ve başarılı isimlerinden biri olan Buffett’ın yaşam hikâyesi ve yatırım felsefesi kitabı oluşturan önemli unsurlardandır.
- Borsa Sihirbazları – Jack D. Schwager (İnceleme)
Jack D. Schwager’ın 1989 yılında kaleme aldığı Borsa Sihirbazları, finans dünyasının klasikleşmiş kitaplarından birisidir. Dünyanın önde gelen borsa yatırımcılarının hikâyelerini anlatan ve onların yatırım stratejilerine değinerek başarıya ulaşmalarındaki detayları ele alan bir kitaptır. Yatırım dünyasının en büyük isimlerinin röportajlarıyla oluşturulan bu kitapta; Ed Seykota, Paul Tudor Jones, Bruce Kovner, Michael Steinhardt ve Richard Dennis başta olmak üzere pek çok yatırımcı vardır.
Borsa Sihirbazları her trader ve yatırımcının okuması gereken kitaplardan birisidir. Nitekim yatırımcılar için önemli birçok ders içeren bu kitap farklı yaklaşımları ve stratejileri paylaşır. Yukarıda isimleri de verilmiş olan yatırımcılarla yapılan röportajlarda her birinin finansal piyasalara farklı yaklaşım biçimleri ve işlem stratejileri bulunur. Bu sayede okuyucular kendilerine en uygun stratejiyi ve yaklaşım tarzını belirleyebilir.
Örneğin; Paul Tudor Jones, spekülasyon yaparken disiplinli bir yaklaşıma sahip olurken Michael Steinhardt ise risk yönetimi felsefesinde uzmanlaşmıştır. Ed Seykota ise trendleri takip eden bir trend takipçisidir. Bruce Kovner, çeşitli fırsatları araştırarak yaptığı yatırımlarla adından söz ettirmektedir. Tüm bu yatırımcılar kendi yöntemlerinde ve stratejilerinde başarıya ulaşmıştır. Borsa Sihirbazları da bu yatırımcıları ve başarılı stratejilerini detaylı bir şekilde ele alır.
Kitap aynı zamanda yatırımcıların yatırım yapacakları şirketlerin yöneticilerini ve hissedarlarını tanımaya özen göstermeleri gerektiği gibi öğütler de içerir. Yayım tarihi her ne kadar eski olsa da birçok detay günümüze uyarlandığında kitabın finans piyasasında ne kadar geçerli olduğunu kanıtlar. Finansal piyasalarda tek bir doğrunun olmadığından da bahseden bu kitapta pek çok önemli ders bulunur. Röportaj yapılan yatırımcıların yaptığı hatalar ve kayıplarına da yer verilmesi sayesinde okuyucular belirli hatalardan başlarına gelmeden ders çıkartabilir.
Sonuç
Teknik analiz, finansal piyasalarda yatırım yapmak ya da alım-satım yapmak isteyenler için önemli araçlardan biridir. Kitaplar da bu yatırım stilini ve metodolojiyi öğrenmek isteyenler için en faydalı kaynaklar arasında yer alır. Fakat yalnızca kitap okuyarak finansal piyasalarda başarılı olmak mümkün değildir. Bunun için çeşitli pratiklerin yapılması ve okunan şeylerden gerçek derslerin çıkarılması gereklidir. Yukarıda yer alan 11 kitap finansal piyasalarda başarılı olmaya giden yolda ilk adımı atmayı sağlayacaktır.
